Firma Bez Długów
Specjalizujemy się w procedurze sprzedaży spółek, co może stanowić optymalne rozwiązanie dla Ciebie i Twojego biznesu
Kontakt z nami
Zapraszamy do kontaktu z naszym Biurem Obsługi Klienta od poniedziałku do piątku 08:00 – 16:00.
Kolizyjność roszczeń, rozumiana jako występowanie wielości wierzytelności kierowanych do tego samego majątku lub uprawnienia, stanowi jedno z najtrudniejszych zagadnień praktyki oddłużeniowej i postępowań związanych z niewypłacalnością. Konflikt między wierzycielami może mieć charakter zarówno czysto prawny (np. sprzeczne tytuły egzekucyjne, konkurencja zabezpieczeń rzeczowych), jak i ekonomiczno-strategiczny (rywalizacja o pierwszeństwo zaspokojenia, wpływ na decyzje zarządu, strukturyzację transakcji).
W praktyce obrotu gospodarczego, sytuacje kolizyjne pojawiają się m.in. w toku:
Niniejszy rozdział ma na celu przybliżenie mechanizmów regulujących takie konflikty, w tym zasad zaspokojenia, sposobów rozstrzygania sporów i znaczenia kolizyjności dla struktur transakcyjnych.
Kolizyjność roszczeń występuje, gdy kilku wierzycieli domaga się zaspokojenia z tego samego majątku lub prawa, a jego wartość nie pozwala na pełną realizację wszystkich roszczeń. W szczególności mamy do czynienia z kolizją:
Źródłami kolizyjności są m.in. nieadekwatne zabezpieczenia, brak koordynacji działań egzekucyjnych, różnice czasowe w ustanowieniu zabezpieczeń oraz konflikty interesów między wierzycielami o różnym charakterze (np. publicznoprawni vs. prywatni).
W polskim porządku prawnym rozstrzyganie kolizyjności roszczeń odbywa się na podstawie następujących zasad:
Warto dodać, że dłużnik nie może dowolnie decydować o kolejności zaspokajania wierzycieli, jeśli ich prawa zostały już ukształtowane przez przepisy prawa materialnego lub proceduralnego.
Szczególna uwaga należy się sytuacjom, w których dochodzi do kolizji roszczeń zabezpieczonych na tym samym majątku. Przykładami mogą być:
W takich przypadkach warto dokonać szczegółowej analizy struktury zabezpieczeń przed podjęciem działań inwestycyjnych. Dla inwestora planującego działanie typu kupię firmę z długami, błędna ocena pierwszeństwa może oznaczać nabycie aktywów obciążonych prawami trzecich osób.
Kolejną kategorią konfliktu między wierzycielami jest sytuacja, w której:
W takich przypadkach stosuje się zasady uregulowane w art. 773¹ KPC oraz rozporządzeniach MS. Komornicy są zobowiązani do niezwłocznej koordynacji czynności, a sąd egzekucyjny może zarządzić połączenie spraw. Wierzyciele powinni także ujawniać swoje działania, by uniknąć postawienia dłużnika w sytuacji podwójnego obciążenia.
Z chwilą ogłoszenia upadłości wszystkie roszczenia wobec dłużnika stają się przedmiotem wspólnego postępowania. Przestają funkcjonować indywidualne drogi dochodzenia roszczeń, a wierzyciele uczestniczą w postępowaniu zbiorowym, w którym obowiązuje surowa kolejność zaspokojenia:
W postępowaniu restrukturyzacyjnym (np. układ, sanacja), rozkład sił między wierzycielami może być ukształtowany w ramach klas wierzycieli (art. 161 Pr. restr.). Kolizyjność rozwiązywana jest wówczas nie na podstawie kodeksowej kolejności, ale przez głosowanie klasowe, co ma szczególne znaczenie w transakcjach typu jak sprzedać zadłużoną spółkę z zachowaniem możliwości dalszego prowadzenia działalności.
Kolizyjność roszczeń niesie za sobą poważne konsekwencje prawne i ekonomiczne:
W przypadku niedostatecznego uregulowania konfliktów między wierzycielami, proces inwestycyjny lub sprzedaż zadłużonego podmiotu może zostać sparaliżowany. Inwestorzy planujący działanie typu kupię firmę z długami lub zamierzający zmienić prezesa w ramach naprawy operacyjnej powinni zidentyfikować ewentualne spory jeszcze przed podpisaniem term sheetu.
Spółka „Omega Trade” posiadała nieruchomość magazynową, która stanowiła zabezpieczenie dla:
W toku postępowania egzekucyjnego ujawniono, że akt notarialny z przewłaszczeniem został zawarty przed ustanowieniem hipoteki, lecz nie ujawniono go w księdze wieczystej. Bank zażądał pierwszeństwa na podstawie wpisu, leasingodawca – z tytułu wcześniejszej daty czynności, a komornik prowadził licytację.
Sąd rejonowy uznał, że bank ma pierwszeństwo z racji ujawnienia w KW, leasingodawcy przysługuje roszczenie regresowe, a kontrahent uzyska zaspokojenie jedynie z pozostałej kwoty. Cały proces doprowadził do opóźnienia sprzedaży aktywów o 9 miesięcy – inwestor zainteresowany nabyciem spółki (kupię firmę z długami) odstąpił od transakcji, wskazując na zbyt wysokie ryzyko prawne.
Dla zarządów, inwestorów i doradców przygotowujących działania oddłużeniowe lub transakcje strukturalne rekomenduje się:
Kolizyjność roszczeń jest nieuniknionym elementem zaawansowanych postępowań egzekucyjnych, upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Rozpoznanie, uporządkowanie i skuteczne zarządzanie konfliktami między wierzycielami to kluczowy warunek skutecznego oddłużania przedsiębiorstw. Każda próba przejęcia lub sprzedaży zadłużonego podmiotu (kupię firmę z długami, jak sprzedać zadłużoną spółkę) wymaga nie tylko znajomości prawa materialnego, ale i praktyki procesowej – z naciskiem na zdolność rozwiązywania sporów kolizyjnych zanim sparaliżują one planowaną transakcję.
Specjalizujemy się w procedurze sprzedaży spółek, co może stanowić optymalne rozwiązanie dla Ciebie i Twojego biznesu
Zapraszamy do kontaktu z naszym Biurem Obsługi Klienta od poniedziałku do piątku 08:00 – 16:00.
© 2025 · Firma Bez Długów · Wszelkie prawa zastrzeżone.
Skorzystaj z darmowej konsultacji prawnej!